Indyjskie i Tybetañskie Æwiczenia Dobrego Zdrowia

W autentycznej Hatha Jodze opisywanej w staroÂżytnych traktatach (m.in. „Hatha Joga Pradhipika”), jako podstawĂŞ treningu wymienia siĂŞ SzeϾ RytuaÂłów Oczyszczenia, zwanych w oryginale Ĺ’odhana lub Szatkarman. Jest to szeϾ róÂżnych æwiczeñ oczyszczajÂących, które niestety rzadko zaleca siĂŞ do praktykowania w wiĂŞkszoĹ“ci szkóÂł  jogi Ĺ“wiata zachodniego, a przecieÂż sÂłu¿¹ one takÂże do tego aÂżeby prawidÂłowo wykonywaæ Āsany. OczyszczajÂą i wzmacniajÂą ciaÂło, oraz oczyszczajÂą  szeϾ aspektów zmysÂłowej natury co powoduje rozpuszczanie sfer naszej niÂższej, egotycznej natury. W niektórych tradycyjnych szkoÂłach Hatha Jogi nakazuje siĂŞ nawet okoÂło trzyletni okres oczyszczania wedle tych metod i dopiero po ukoñczeniu tego  procesu moÂżliwe jest rozpoczĂŞcie æwiczenia āsan. Metodami tymi sÂą: Neti, Dhauti, Nauli, Basti (Vasti), Kapālabhāti i Trataka.

---

w doskonaÂły sposób oczyszcza kanaÂły nosowe do takiego stopnia, Âże to co jest nieczyste zostaje caÂłkowicie wypÂłukane. SÂą trzy sposoby wykonywania neti:
- wciÂągamy wodĂŞ lub wlewamy za pomocÂą dzbanuszka do lewego nozdrza, a wypuszczamy prawym i odwrotnie: wciÂągamy prawym- wypuszczamy lewym,
- wciÂągamy wodĂŞ nozdrzami a wypuszczamy ustami,
- nabieramy wodĂŞ ustami a wypuszczamy nosem.

Najlepiej do tego stosowaæ wodĂŞ ŸródlanÂą, nie zimnÂą, w temperaturze ciaÂła, lekko osolonÂą. Stosuje siĂŞ teÂż neti za pomocÂą wprowadzenia do nozdrzy cienkiej taĹ“my baweÂłnianej, ale wymagana  jest przy tym uprzednia konsultacja z Nauczycielem, gdyÂż jest to zaawansowana praktyka wymagajÂąca ostroÂżnoĹ“ci. Praktyki te leczÂą m.in. z alergii, katarów, nieÂżytów nosa i gardÂła oraz migreny.

---

jest to obmywanie caÂłego ciaÂła, zarówno zewnĂŞtrznie jak i wewnĂŞtrznie.

KÂąpiel zewnĂŞtrzna ciaÂła najlepiej zalecana jest wedÂług nastĂŞpujÂącej kolejnoĹ“ci: polewamy wodÂą okolice pĂŞpka wraz z podbrzuszem i narzÂądem pÂłciowym, potem tylne okolice pĂŞpka z caÂłym obszarem lĂŞdŸwi, nastĂŞpnie polewamy szczyt gÂłowy w taki sposób, Âże woda spÂływa nam po plecach, a na koñcu przystĂŞpujemy do mycia  reszty ciaÂła zaczynajÂąc od górnych partii. Nie zaleca siĂŞ kÂąpieli w pozycji stojÂącej lecz kucznej jako podstawowej. W gorÂących okresach roku zaleca siĂŞ stosowanie kÂąpieli chÂłodnych, a w okresach zimnych kÂąpiele ciepÂłe, rozgrzewajÂące ciaÂło. MoÂżna teÂż zastosowaæ kÂąpiele na przemian, raz zimnÂą raz ciep³¹ wodĂŞ zakañczajÂąc je odpowiednio do danego okresu, co pomaga w leczeniu chorób kr¹¿enia. Opisany sposób kÂąpieli zwany jest Wjaapaka Ĺ’auæa.

WewnĂŞtrzne pÂłukanie dzieli siĂŞ na dwa róÂżne warianty, które moÂżna wykonywaæ po sobie, zachowujÂąc jednak miĂŞdzy nimi przerwĂŞ okoÂło póÂłtorej godziny - bierzemy rano od 0,25 do 2 litrów wody, zwykle lekko osolonej lub z cytrynÂą, i powoli pÂłuczemy gardÂło gulgoczÂąc i wypluwajÂąc, - powyÂżej 1,5 litra wody pijemy  do oporu, po chwili kurczymy Âżo³¹dek wkÂładamy dwa palce na jĂŞzyk i wymiotujemy caÂłoϾ.  OczywiĹ“cie æwiczenie to wykonujemy takÂże rano, przed posiÂłkiem. Do wewnĂŞtrznego pÂłukania teÂż dobrze stosowaæ wodĂŞ lekko osolonÂą. Æwiczenie ze zwracaniem wypitej wody robi siĂŞ wy³¹cznie po konsultacji z Nauczycielem.

---

sÂą to tzw. Bandha,  które wykonuje siĂŞ najlepiej bezpoĹ“rednio po kÂąpieli. Bandha sÂą to æwiczenia napinania i rozluŸniania brzucha, wzmacniajÂące przy tym caÂły pas przepony, leczÂące wszystkie choroby wewnÂątrz brzucha, wzmagajÂące si³ê trawienia. Oprócz metod dla zaawansowanych stosuje siĂŞ powszechnie dwa warianty wykonywania nauli:
- siedzimy w siadzie klĂŞcznym (virāsana) z gÂłowÂą pochylonÂą, jĂŞzyk mamy wytkniĂŞty tak aby dotykaÂł brody i robimy gwaÂłtowny wdech wciÂągajÂąc brzuch i wydech rozluŸniajÂąc go. Æwiczenie to bardzo dobrze czyĹ“ci jelita i wzmacnia miĂŞĹ“nie przepony, zapobiega przepuklinie i wielu chorobom jamy brzusznej,
- siedzimy jak uprzednio i przesuwamy miĂŞĹ“nie brzucha raz w lewo raz w prawo, angaÂżujÂąc przy tym pĂŞpek i dolnÂą oraz górnÂą czêœæ brzucha jednoczeĹ“nie.

Popularne æwiczenie Uddhijana Bandha z unoszeniem przepony i wci¹ganiem miêœni brzucha, nale¿y do klasycznej grupy æwiczeñ typu Nauli, podobnie i Agnisana robiona w rytmie szybszego oddychania i kurczenia miêœni, pêpka na wydechu. Æwiczenia Nauli wykonuje siê te¿ w pozycji lotosu oraz stoj¹c w pozycji JeŸdŸca (Aœvasanghalam).

---

sÂą to wszelkie rodzaju lewatywy sÂłu¿¹ce oczyszczeniu dolnej czĂŞĹ“ci ukÂładu pokarmowego od odbytnicy aÂż do Âżo³¹dka. JednÂą z gÂłównych metod stosowania lewatywy jest wlewanie do odbytnicy 2x 2,5 litra wody, siedzÂąc w pozycji klĂŞcznej. WodĂŞ po wlaniu naleÂży dobrze „wymieszaæ” i wydaliæ na zewnÂątrz. Lewatywy sÂłu¿¹ odmÂłodzeniu, pokonaniu wszelkich chorób i staroĹ“ci, a pÂłukanie jelita grubego zapobiega rakowi tego jelita! Znane sÂą czĂŞste przypadki kiedy to starzy ludzie przykuci do ÂłóÂżka przez wiele miesiĂŞcy, po kuracjach lewatywÂą wstawali o wÂłasnych nogach niczym nowonarodzeni, gdyÂż masy kaÂłowe zalegajÂące jelito grube przyĹ“pieszajÂą  rozkÂład organizmu oraz starzenia. Stosuje siĂŞ lewatywy wodÂą lekko osolonÂą oraz w postaci wlewów zioÂłowych w wypadku konkretnych dolegliwoĹ“ci.

---

sÂą to æwiczenia oczyszczania gÂłowy za pomocÂą oddechu lub wody, dziĂŞki czemu aura wokóÂł naszej gÂłowy jaĹ“nieæ bĂŞdzie niczym u Ĺ’wiĂŞtych BoÂżych:
- bierzemy wdech przez lewe nozdrze i wydychamy docelowo nawet czterokrotnie dÂłuÂżej przez prawe naĹ“ladujÂąc miech kowalski i odwrotnie, wdech prawym - wydech lewym. Jest to Vama – Krama, Oddech Naprzemienny,
- wdychamy powietrze przez oba nozdrza i wydychamy docelowo nawet cztery razy dÂłuÂżej na wzór miecha kowalskiego ustami. MoÂżna wyobraziæ sobie przepÂływajÂącÂą przez nas (z góry w dóÂł) wodĂŞ. Ten sposób bardzo uporzÂądkowuje wszelkie zaburzenia emocjonalne,
- wdech nabieramy przez usta a wydech docelowo nawet czterokrotnie dÂłuÂższy wykonujemy przez nos. To æwiczenie harmonizuje myĹ“li. Dodatkowo moÂżna jeszcze wyobraziæ sobie przepÂływajÂący przez nas w trakcie oddychania ogieñ, który rozchodzi siĂŞ od pĂŞpka aÂż do koñczyn. Rytm oddechu na poczÂątku jest równy, a potem stopniowo coraz bardziej wydÂłuÂżamy wydech

---

jest to wpatrywanie, skupienie, zogniskowanie,  koncentracja na obiekcie. Znane sÂą róÂżne sposoby wykonywania trataki takie jak wpatrywanie w pÂłomieñ Ĺ“wiecy, bÂłyszczÂący punkt, wÂłasny palec czy punkt na czubku wÂłasnego nosa, lub teÂż, co bardziej polecane,  koncentracja na zdjĂŞciu Guru, Mistrza Hatha Jogi. RóÂżne formy Trātaka uÂżywane sÂą przez buddystów Zen oraz w kontemplacjach chrzeĹ“cijañskich,
- siedzimy wyprostowani, pÂłomieñ Ĺ“wiecy znajduje siĂŞ na wysokoĹ“ci naszych oczu okoÂło  póÂł metra przed nami. Wpatrujemy siĂŞ w pÂłomieñ jak najdÂłuÂżej nie zamykajÂąc powiek i kiedy oczy nasze siĂŞ zmĂŞczÂą zamykamy je i odprĂŞÂżamy. Wykonujemy to æwiczenie 15- 20 minut. DziĂŞki temu æwiczeniu znika chaos myĹ“li, oczyszcza siĂŞ zmysÂł widzenia, nabieramy przejrzystoĹ“ci myĹ“lenia, a co najwaÂżniejsze stopniowo poprawia siĂŞ wzrok i znikajÂą depresje,
- wykonujemy trātakĂŞ na wschodzie lub zachodzie sÂłoñca. Jest to potĂŞÂżna antydepresyjna lecznicza praktyka,
- koncentrujemy siê na wysuniêtym przed siebie kciuku, przybli¿aj¹c go i oddalaj¹c, zatrzymujemy kciuk i staramy siê patrzeæ niejako przez niego jak najdalej. Jest to przyk³ad æwiczenia wzmacniaj¹cego miêœnie ga³ek ocznych i zapobiegaj¹ce os³abieniu wzroku...

---

PowyÂższy pobieÂżny opis praktyki Ĺ’odhana ma na celu raczej jedynie przybliÂżenie  metod tradycyjnej Ĺ“cieÂżki Nathsampradaja Hatha Jogi, niŸli sÂłuÂżyæ  jako Ĺ“cisÂły instruktaÂż do wykonywania tych praktyk, chociaÂż  po dokÂładnej konsultacji z Nauczycielem moÂże okazaæ siĂŞ przydatnÂą lekcjÂą przypominajÂącÂą te praktyki. NaleÂży teÂż mieæ na uwadze, Âże praktykĂŞ Ĺ’odhana wykonuje siĂŞ w róÂżnych cyklach czasu, o które teÂż naleÂży spytaæ osobĂŞ prowadzÂącÂą nas na Ĺ’cieÂżce. CzĂŞsto usÂłyszeæ moÂżna z ust róÂżnych pseudoinstruktorów, Âże sÂą to elementy Jogi przedawnione, zupeÂłnie niepotrzebne zachodniemu czÂłowiekowi. Nic bardziej mylnego i zwodzÂącego! WÂłaĹ“nie dla czÂłowieka zachodniego, którego zdrowie psychiczne i fizyczne jest juÂż od najmÂłodszych lat doϾ mocno zszargane, takie procesy oczyszczania sÂą wrĂŞcz niezbĂŞdnym i koniecznym elementem dla zbudowania wÂłaĹ“ciwych podstaw, fundamentów na Ĺ’cieÂżce Hatha Jogi. Kroczenie Ĺ’cieÂżkÂą bez tych podstaw jest jak stawianie domu bez fundamentów na ruchomych piaskach niestety.