Œodhana - Szeœæ Rytua³ów Oczyszczania
Indyjskie i Tybetañskie Æwiczenia Dobrego Zdrowia
W autentycznej Hatha Jodze opisywanej w staro¿ytnych traktatach (m.in. „Hatha Joga Pradhipika”), jako podstawê treningu wymienia siê SzeϾ Rytua³ów Oczyszczenia, zwanych w oryginale Å’odhana lub Szatkarman. Jest to szeϾ ró¿nych æwiczeñ oczyszczaj¹cych, które niestety rzadko zaleca siê do praktykowania w wiêkszoÅ“ci szkó³ jogi Å“wiata zachodniego, a przecie¿ s³u¿¹ one tak¿e do tego a¿eby prawid³owo wykonywaæ Āsany. Oczyszczaj¹ i wzmacniaj¹ cia³o, oraz oczyszczaj¹ szeϾ aspektów zmys³owej natury co powoduje rozpuszczanie sfer naszej ni¿szej, egotycznej natury. W niektórych tradycyjnych szko³ach Hatha Jogi nakazuje siê nawet oko³o trzyletni okres oczyszczania wedle tych metod i dopiero po ukoñczeniu tego procesu mo¿liwe jest rozpoczêcie æwiczenia āsan. Metodami tymi s¹: Neti, Dhauti, Nauli, Basti (Vasti), Kapālabhāti i Trataka.
w doskona³y sposób oczyszcza kana³y nosowe do takiego stopnia, ¿e to co jest nieczyste zostaje ca³kowicie wyp³ukane. S¹ trzy sposoby wykonywania neti:
- wci¹gamy wodê lub wlewamy za pomoc¹ dzbanuszka do lewego nozdrza, a wypuszczamy prawym i odwrotnie: wci¹gamy prawym- wypuszczamy lewym,
- wci¹gamy wodê nozdrzami a wypuszczamy ustami,
- nabieramy wodê ustami a wypuszczamy nosem.
Najlepiej do tego stosowaæ wodê Ÿródlan¹, nie zimn¹, w temperaturze cia³a, lekko osolon¹. Stosuje siê te¿ neti za pomoc¹ wprowadzenia do nozdrzy cienkiej taÅ“my bawe³nianej, ale wymagana jest przy tym uprzednia konsultacja z Nauczycielem, gdy¿ jest to zaawansowana praktyka wymagaj¹ca ostro¿noÅ“ci. Praktyki te lecz¹ m.in. z alergii, katarów, nie¿ytów nosa i gard³a oraz migreny.
jest to obmywanie ca³ego cia³a, zarówno zewnêtrznie jak i wewnêtrznie.
K¹piel zewnêtrzna cia³a najlepiej zalecana jest wed³ug nastêpuj¹cej kolejnoÅ“ci: polewamy wod¹ okolice pêpka wraz z podbrzuszem i narz¹dem p³ciowym, potem tylne okolice pêpka z ca³ym obszarem lêdŸwi, nastêpnie polewamy szczyt g³owy w taki sposób, ¿e woda sp³ywa nam po plecach, a na koñcu przystêpujemy do mycia reszty cia³a zaczynaj¹c od górnych partii. Nie zaleca siê k¹pieli w pozycji stoj¹cej lecz kucznej jako podstawowej. W gor¹cych okresach roku zaleca siê stosowanie k¹pieli ch³odnych, a w okresach zimnych k¹piele ciep³e, rozgrzewaj¹ce cia³o. Mo¿na te¿ zastosowaæ k¹piele na przemian, raz zimn¹ raz ciep³¹ wodê zakañczaj¹c je odpowiednio do danego okresu, co pomaga w leczeniu chorób kr¹¿enia. Opisany sposób k¹pieli zwany jest Wjaapaka Å’auæa.
Wewnêtrzne p³ukanie dzieli siê na dwa ró¿ne warianty, które mo¿na wykonywaæ po sobie, zachowuj¹c jednak miêdzy nimi przerwê oko³o pó³torej godziny - bierzemy rano od 0,25 do 2 litrów wody, zwykle lekko osolonej lub z cytryn¹, i powoli p³uczemy gard³o gulgocz¹c i wypluwaj¹c, - powy¿ej 1,5 litra wody pijemy do oporu, po chwili kurczymy ¿o³¹dek wk³adamy dwa palce na jêzyk i wymiotujemy ca³oϾ. OczywiÅ“cie æwiczenie to wykonujemy tak¿e rano, przed posi³kiem. Do wewnêtrznego p³ukania te¿ dobrze stosowaæ wodê lekko osolon¹. Æwiczenie ze zwracaniem wypitej wody robi siê wy³¹cznie po konsultacji z Nauczycielem.
s¹ to tzw. Bandha, które wykonuje siê najlepiej bezpoÅ“rednio po k¹pieli. Bandha s¹ to æwiczenia napinania i rozluŸniania brzucha, wzmacniaj¹ce przy tym ca³y pas przepony, lecz¹ce wszystkie choroby wewn¹trz brzucha, wzmagaj¹ce si³ê trawienia. Oprócz metod dla zaawansowanych stosuje siê powszechnie dwa warianty wykonywania nauli:
- siedzimy w siadzie klêcznym (virāsana) z g³ow¹ pochylon¹, jêzyk mamy wytkniêty tak aby dotyka³ brody i robimy gwa³towny wdech wci¹gaj¹c brzuch i wydech rozluŸniaj¹c go. Æwiczenie to bardzo dobrze czyÅ“ci jelita i wzmacnia miêœnie przepony, zapobiega przepuklinie i wielu chorobom jamy brzusznej,
- siedzimy jak uprzednio i przesuwamy miêœnie brzucha raz w lewo raz w prawo, anga¿uj¹c przy tym pêpek i doln¹ oraz górn¹ czêœæ brzucha jednoczeÅ“nie.
Popularne æwiczenie Uddhijana Bandha z unoszeniem przepony i wci¹ganiem miêœni brzucha, nale¿y do klasycznej grupy æwiczeñ typu Nauli, podobnie i Agnisana robiona w rytmie szybszego oddychania i kurczenia miêœni, pêpka na wydechu. Æwiczenia Nauli wykonuje siê te¿ w pozycji lotosu oraz stoj¹c w pozycji JeŸdŸca (Aœvasanghalam).
s¹ to wszelkie rodzaju lewatywy s³u¿¹ce oczyszczeniu dolnej czêœci uk³adu pokarmowego od odbytnicy a¿ do ¿o³¹dka. Jedn¹ z g³ównych metod stosowania lewatywy jest wlewanie do odbytnicy 2x 2,5 litra wody, siedz¹c w pozycji klêcznej. Wodê po wlaniu nale¿y dobrze „wymieszaæ” i wydaliæ na zewn¹trz. Lewatywy s³u¿¹ odm³odzeniu, pokonaniu wszelkich chorób i staroÅ“ci, a p³ukanie jelita grubego zapobiega rakowi tego jelita! Znane s¹ czêste przypadki kiedy to starzy ludzie przykuci do ³ó¿ka przez wiele miesiêcy, po kuracjach lewatyw¹ wstawali o w³asnych nogach niczym nowonarodzeni, gdy¿ masy ka³owe zalegaj¹ce jelito grube przyÅ“pieszaj¹ rozk³ad organizmu oraz starzenia. Stosuje siê lewatywy wod¹ lekko osolon¹ oraz w postaci wlewów zio³owych w wypadku konkretnych dolegliwoÅ“ci.
s¹ to æwiczenia oczyszczania g³owy za pomoc¹ oddechu lub wody, dziêki czemu aura wokó³ naszej g³owy jaÅ“nieæ bêdzie niczym u Å’wiêtych Bo¿ych:
- bierzemy wdech przez lewe nozdrze i wydychamy docelowo nawet czterokrotnie d³u¿ej przez prawe naÅ“laduj¹c miech kowalski i odwrotnie, wdech prawym - wydech lewym. Jest to Vama – Krama, Oddech Naprzemienny,
- wdychamy powietrze przez oba nozdrza i wydychamy docelowo nawet cztery razy d³u¿ej na wzór miecha kowalskiego ustami. Mo¿na wyobraziæ sobie przep³ywaj¹c¹ przez nas (z góry w dó³) wodê. Ten sposób bardzo uporz¹dkowuje wszelkie zaburzenia emocjonalne,
- wdech nabieramy przez usta a wydech docelowo nawet czterokrotnie d³u¿szy wykonujemy przez nos. To æwiczenie harmonizuje myÅ“li. Dodatkowo mo¿na jeszcze wyobraziæ sobie przep³ywaj¹cy przez nas w trakcie oddychania ogieñ, który rozchodzi siê od pêpka a¿ do koñczyn. Rytm oddechu na pocz¹tku jest równy, a potem stopniowo coraz bardziej wyd³u¿amy wydech
jest to wpatrywanie, skupienie, zogniskowanie, koncentracja na obiekcie. Znane s¹ ró¿ne sposoby wykonywania trataki takie jak wpatrywanie w p³omieñ Å“wiecy, b³yszcz¹cy punkt, w³asny palec czy punkt na czubku w³asnego nosa, lub te¿, co bardziej polecane, koncentracja na zdjêciu Guru, Mistrza Hatha Jogi. Ró¿ne formy Trātaka u¿ywane s¹ przez buddystów Zen oraz w kontemplacjach chrzeÅ“cijañskich,
- siedzimy wyprostowani, p³omieñ Å“wiecy znajduje siê na wysokoÅ“ci naszych oczu oko³o pó³ metra przed nami. Wpatrujemy siê w p³omieñ jak najd³u¿ej nie zamykaj¹c powiek i kiedy oczy nasze siê zmêcz¹ zamykamy je i odprê¿amy. Wykonujemy to æwiczenie 15- 20 minut. Dziêki temu æwiczeniu znika chaos myÅ“li, oczyszcza siê zmys³ widzenia, nabieramy przejrzystoÅ“ci myÅ“lenia, a co najwa¿niejsze stopniowo poprawia siê wzrok i znikaj¹ depresje,
- wykonujemy trātakê na wschodzie lub zachodzie s³oñca. Jest to potê¿na antydepresyjna lecznicza praktyka,
- koncentrujemy siê na wysuniêtym przed siebie kciuku, przybli¿aj¹c go i oddalaj¹c, zatrzymujemy kciuk i staramy siê patrzeæ niejako przez niego jak najdalej. Jest to przyk³ad æwiczenia wzmacniaj¹cego miêœnie ga³ek ocznych i zapobiegaj¹ce os³abieniu wzroku...
Powy¿szy pobie¿ny opis praktyki Å’odhana ma na celu raczej jedynie przybli¿enie metod tradycyjnej Å“cie¿ki Nathsampradaja Hatha Jogi, niŸli s³u¿yæ jako Å“cis³y instrukta¿ do wykonywania tych praktyk, chocia¿ po dok³adnej konsultacji z Nauczycielem mo¿e okazaæ siê przydatn¹ lekcj¹ przypominaj¹c¹ te praktyki. Nale¿y te¿ mieæ na uwadze, ¿e praktykê Å’odhana wykonuje siê w ró¿nych cyklach czasu, o które te¿ nale¿y spytaæ osobê prowadz¹c¹ nas na Å’cie¿ce. Czêsto us³yszeæ mo¿na z ust ró¿nych pseudoinstruktorów, ¿e s¹ to elementy Jogi przedawnione, zupe³nie niepotrzebne zachodniemu cz³owiekowi. Nic bardziej mylnego i zwodz¹cego! W³aÅ“nie dla cz³owieka zachodniego, którego zdrowie psychiczne i fizyczne jest ju¿ od najm³odszych lat doϾ mocno zszargane, takie procesy oczyszczania s¹ wrêcz niezbêdnym i koniecznym elementem dla zbudowania w³aÅ“ciwych podstaw, fundamentów na Å’cie¿ce Hatha Jogi. Kroczenie Å’cie¿k¹ bez tych podstaw jest jak stawianie domu bez fundamentów na ruchomych piaskach niestety.
W autentycznej Hatha Jodze opisywanej w staro¿ytnych traktatach (m.in. „Hatha Joga Pradhipika”), jako podstawê treningu wymienia siê SzeϾ Rytua³ów Oczyszczenia, zwanych w oryginale Å’odhana lub Szatkarman. Jest to szeϾ ró¿nych æwiczeñ oczyszczaj¹cych, które niestety rzadko zaleca siê do praktykowania w wiêkszoÅ“ci szkó³ jogi Å“wiata zachodniego, a przecie¿ s³u¿¹ one tak¿e do tego a¿eby prawid³owo wykonywaæ Āsany. Oczyszczaj¹ i wzmacniaj¹ cia³o, oraz oczyszczaj¹ szeϾ aspektów zmys³owej natury co powoduje rozpuszczanie sfer naszej ni¿szej, egotycznej natury. W niektórych tradycyjnych szko³ach Hatha Jogi nakazuje siê nawet oko³o trzyletni okres oczyszczania wedle tych metod i dopiero po ukoñczeniu tego procesu mo¿liwe jest rozpoczêcie æwiczenia āsan. Metodami tymi s¹: Neti, Dhauti, Nauli, Basti (Vasti), Kapālabhāti i Trataka.
1. Neti
w doskona³y sposób oczyszcza kana³y nosowe do takiego stopnia, ¿e to co jest nieczyste zostaje ca³kowicie wyp³ukane. S¹ trzy sposoby wykonywania neti:
- wci¹gamy wodê lub wlewamy za pomoc¹ dzbanuszka do lewego nozdrza, a wypuszczamy prawym i odwrotnie: wci¹gamy prawym- wypuszczamy lewym,
- wci¹gamy wodê nozdrzami a wypuszczamy ustami,
- nabieramy wodê ustami a wypuszczamy nosem.
Najlepiej do tego stosowaæ wodê Ÿródlan¹, nie zimn¹, w temperaturze cia³a, lekko osolon¹. Stosuje siê te¿ neti za pomoc¹ wprowadzenia do nozdrzy cienkiej taÅ“my bawe³nianej, ale wymagana jest przy tym uprzednia konsultacja z Nauczycielem, gdy¿ jest to zaawansowana praktyka wymagaj¹ca ostro¿noÅ“ci. Praktyki te lecz¹ m.in. z alergii, katarów, nie¿ytów nosa i gard³a oraz migreny.
2. Dhauti
jest to obmywanie ca³ego cia³a, zarówno zewnêtrznie jak i wewnêtrznie.
K¹piel zewnêtrzna cia³a najlepiej zalecana jest wed³ug nastêpuj¹cej kolejnoÅ“ci: polewamy wod¹ okolice pêpka wraz z podbrzuszem i narz¹dem p³ciowym, potem tylne okolice pêpka z ca³ym obszarem lêdŸwi, nastêpnie polewamy szczyt g³owy w taki sposób, ¿e woda sp³ywa nam po plecach, a na koñcu przystêpujemy do mycia reszty cia³a zaczynaj¹c od górnych partii. Nie zaleca siê k¹pieli w pozycji stoj¹cej lecz kucznej jako podstawowej. W gor¹cych okresach roku zaleca siê stosowanie k¹pieli ch³odnych, a w okresach zimnych k¹piele ciep³e, rozgrzewaj¹ce cia³o. Mo¿na te¿ zastosowaæ k¹piele na przemian, raz zimn¹ raz ciep³¹ wodê zakañczaj¹c je odpowiednio do danego okresu, co pomaga w leczeniu chorób kr¹¿enia. Opisany sposób k¹pieli zwany jest Wjaapaka Å’auæa.
Wewnêtrzne p³ukanie dzieli siê na dwa ró¿ne warianty, które mo¿na wykonywaæ po sobie, zachowuj¹c jednak miêdzy nimi przerwê oko³o pó³torej godziny - bierzemy rano od 0,25 do 2 litrów wody, zwykle lekko osolonej lub z cytryn¹, i powoli p³uczemy gard³o gulgocz¹c i wypluwaj¹c, - powy¿ej 1,5 litra wody pijemy do oporu, po chwili kurczymy ¿o³¹dek wk³adamy dwa palce na jêzyk i wymiotujemy ca³oϾ. OczywiÅ“cie æwiczenie to wykonujemy tak¿e rano, przed posi³kiem. Do wewnêtrznego p³ukania te¿ dobrze stosowaæ wodê lekko osolon¹. Æwiczenie ze zwracaniem wypitej wody robi siê wy³¹cznie po konsultacji z Nauczycielem.
3. Nauli
s¹ to tzw. Bandha, które wykonuje siê najlepiej bezpoÅ“rednio po k¹pieli. Bandha s¹ to æwiczenia napinania i rozluŸniania brzucha, wzmacniaj¹ce przy tym ca³y pas przepony, lecz¹ce wszystkie choroby wewn¹trz brzucha, wzmagaj¹ce si³ê trawienia. Oprócz metod dla zaawansowanych stosuje siê powszechnie dwa warianty wykonywania nauli:
- siedzimy w siadzie klêcznym (virāsana) z g³ow¹ pochylon¹, jêzyk mamy wytkniêty tak aby dotyka³ brody i robimy gwa³towny wdech wci¹gaj¹c brzuch i wydech rozluŸniaj¹c go. Æwiczenie to bardzo dobrze czyÅ“ci jelita i wzmacnia miêœnie przepony, zapobiega przepuklinie i wielu chorobom jamy brzusznej,
- siedzimy jak uprzednio i przesuwamy miêœnie brzucha raz w lewo raz w prawo, anga¿uj¹c przy tym pêpek i doln¹ oraz górn¹ czêœæ brzucha jednoczeÅ“nie.
Popularne æwiczenie Uddhijana Bandha z unoszeniem przepony i wci¹ganiem miêœni brzucha, nale¿y do klasycznej grupy æwiczeñ typu Nauli, podobnie i Agnisana robiona w rytmie szybszego oddychania i kurczenia miêœni, pêpka na wydechu. Æwiczenia Nauli wykonuje siê te¿ w pozycji lotosu oraz stoj¹c w pozycji JeŸdŸca (Aœvasanghalam).
4. Basti (Vasti)
s¹ to wszelkie rodzaju lewatywy s³u¿¹ce oczyszczeniu dolnej czêœci uk³adu pokarmowego od odbytnicy a¿ do ¿o³¹dka. Jedn¹ z g³ównych metod stosowania lewatywy jest wlewanie do odbytnicy 2x 2,5 litra wody, siedz¹c w pozycji klêcznej. Wodê po wlaniu nale¿y dobrze „wymieszaæ” i wydaliæ na zewn¹trz. Lewatywy s³u¿¹ odm³odzeniu, pokonaniu wszelkich chorób i staroÅ“ci, a p³ukanie jelita grubego zapobiega rakowi tego jelita! Znane s¹ czêste przypadki kiedy to starzy ludzie przykuci do ³ó¿ka przez wiele miesiêcy, po kuracjach lewatyw¹ wstawali o w³asnych nogach niczym nowonarodzeni, gdy¿ masy ka³owe zalegaj¹ce jelito grube przyÅ“pieszaj¹ rozk³ad organizmu oraz starzenia. Stosuje siê lewatywy wod¹ lekko osolon¹ oraz w postaci wlewów zio³owych w wypadku konkretnych dolegliwoÅ“ci.
5. Kapālabhāti
s¹ to æwiczenia oczyszczania g³owy za pomoc¹ oddechu lub wody, dziêki czemu aura wokó³ naszej g³owy jaÅ“nieæ bêdzie niczym u Å’wiêtych Bo¿ych:
- bierzemy wdech przez lewe nozdrze i wydychamy docelowo nawet czterokrotnie d³u¿ej przez prawe naÅ“laduj¹c miech kowalski i odwrotnie, wdech prawym - wydech lewym. Jest to Vama – Krama, Oddech Naprzemienny,
- wdychamy powietrze przez oba nozdrza i wydychamy docelowo nawet cztery razy d³u¿ej na wzór miecha kowalskiego ustami. Mo¿na wyobraziæ sobie przep³ywaj¹c¹ przez nas (z góry w dó³) wodê. Ten sposób bardzo uporz¹dkowuje wszelkie zaburzenia emocjonalne,
- wdech nabieramy przez usta a wydech docelowo nawet czterokrotnie d³u¿szy wykonujemy przez nos. To æwiczenie harmonizuje myÅ“li. Dodatkowo mo¿na jeszcze wyobraziæ sobie przep³ywaj¹cy przez nas w trakcie oddychania ogieñ, który rozchodzi siê od pêpka a¿ do koñczyn. Rytm oddechu na pocz¹tku jest równy, a potem stopniowo coraz bardziej wyd³u¿amy wydech
6. Trātaka (Wpatrywanie)
jest to wpatrywanie, skupienie, zogniskowanie, koncentracja na obiekcie. Znane s¹ ró¿ne sposoby wykonywania trataki takie jak wpatrywanie w p³omieñ Å“wiecy, b³yszcz¹cy punkt, w³asny palec czy punkt na czubku w³asnego nosa, lub te¿, co bardziej polecane, koncentracja na zdjêciu Guru, Mistrza Hatha Jogi. Ró¿ne formy Trātaka u¿ywane s¹ przez buddystów Zen oraz w kontemplacjach chrzeÅ“cijañskich,
- siedzimy wyprostowani, p³omieñ Å“wiecy znajduje siê na wysokoÅ“ci naszych oczu oko³o pó³ metra przed nami. Wpatrujemy siê w p³omieñ jak najd³u¿ej nie zamykaj¹c powiek i kiedy oczy nasze siê zmêcz¹ zamykamy je i odprê¿amy. Wykonujemy to æwiczenie 15- 20 minut. Dziêki temu æwiczeniu znika chaos myÅ“li, oczyszcza siê zmys³ widzenia, nabieramy przejrzystoÅ“ci myÅ“lenia, a co najwa¿niejsze stopniowo poprawia siê wzrok i znikaj¹ depresje,
- wykonujemy trātakê na wschodzie lub zachodzie s³oñca. Jest to potê¿na antydepresyjna lecznicza praktyka,
- koncentrujemy siê na wysuniêtym przed siebie kciuku, przybli¿aj¹c go i oddalaj¹c, zatrzymujemy kciuk i staramy siê patrzeæ niejako przez niego jak najdalej. Jest to przyk³ad æwiczenia wzmacniaj¹cego miêœnie ga³ek ocznych i zapobiegaj¹ce os³abieniu wzroku...
Powy¿szy pobie¿ny opis praktyki Å’odhana ma na celu raczej jedynie przybli¿enie metod tradycyjnej Å“cie¿ki Nathsampradaja Hatha Jogi, niŸli s³u¿yæ jako Å“cis³y instrukta¿ do wykonywania tych praktyk, chocia¿ po dok³adnej konsultacji z Nauczycielem mo¿e okazaæ siê przydatn¹ lekcj¹ przypominaj¹c¹ te praktyki. Nale¿y te¿ mieæ na uwadze, ¿e praktykê Å’odhana wykonuje siê w ró¿nych cyklach czasu, o które te¿ nale¿y spytaæ osobê prowadz¹c¹ nas na Å’cie¿ce. Czêsto us³yszeæ mo¿na z ust ró¿nych pseudoinstruktorów, ¿e s¹ to elementy Jogi przedawnione, zupe³nie niepotrzebne zachodniemu cz³owiekowi. Nic bardziej mylnego i zwodz¹cego! W³aÅ“nie dla cz³owieka zachodniego, którego zdrowie psychiczne i fizyczne jest ju¿ od najm³odszych lat doϾ mocno zszargane, takie procesy oczyszczania s¹ wrêcz niezbêdnym i koniecznym elementem dla zbudowania w³aÅ“ciwych podstaw, fundamentów na Å’cie¿ce Hatha Jogi. Kroczenie Å’cie¿k¹ bez tych podstaw jest jak stawianie domu bez fundamentów na ruchomych piaskach niestety.
Om NamaÅ“siwāja AdîÅ“warāja!
The Himalaya Master
Jeœli podoba³ Ci siê artyku³ dodaj do niego swój g³os |
15 | |||
Zobacz ranking najbardziej popularnych artyku³ów na naszej stronie |